Gelir tespiti başvurusu, kişilerin ikametgâhının bulunduğu il/ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakfına yapılır.
Genel sağlık sigortalısı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanlar ile genel sağlık sigortalılığı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsü sona eren Türk Vatandaşları için gelir tespiti yapılır.
Genel sağlık sigortalısı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanlar ile genel sağlık sigortalılığı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsü sona eren kişiler, SGK tarafından re’sen tescil edilir ve gelir tespitini yaptırmak üzere bir ay içinde vakıflara başvurması gerektiği SGK tarafından re’sen tescil edilen kişilere bildirilir.
Gelir testi yapılmaksızın kişiler primini kendileri ödemek suretiyle sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler. Re’sen tescil edilenlerden gelir tespiti yaptırmak isteyenler ilgili Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakfına süre sınırı olmaksızın GSS gelir tespiti için başvuru yapabilir. Ancak, bir ay içinde başvuru yapmaları ve gelir testi sonucu primi Devlet tarafından ödenenler kapsamında çıkması halinde tescil geriye dönük etki eder.
GSS gelir tespiti için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakfına başvuru yapan kişinin, aynı hane içinde yaşayan eşi, evli olmayan çocuğu ile anne ve babası GSS gelir tespiti kapsamında değerlendirilir.
6824 sayılı Kanun gereğince 1 Nisan 2017 tarihinden önce dört kategoride (G0, G1, G2, G3) uygulanan genel sağlık sigortası prim oranları, 1 Nisan 2017 tarihinden itibaren iki kategoriye (G0, G1) indirilmiştir.
01/04/2017 tarihinden itibaren, aile içindeki kişi başına düşen gelirleri brüt asgari ücretin üçte birinin altında olduğu tespit edilenler G0 olarak; aile içindeki kişi başına düşen gelirleri brüt asgari ücretin üçte biri ve üstünde olduğu tespit edilenler G1 olarak değerlendirilir.
Hayır, sistem tarafından ikametgâh kontrolü sağlanmakta olup Genel Sağlık Sigortası (GSS) gelir tespiti için başvuru yapan kişinin, aynı hane içerisinde yaşayan anne ve babası GSS gelir tespitine dâhil edilir.
Aynı hanede birden fazla aile yaşaması durumunda her bir aile için ayrı gelir tespiti yapılır.
Kendisine kanunî temsilci atanan kişilerin aynı hanede birlikte yaşadıkları eşi, evli olmayan çocuğu, anne ve babası gelir tespitinde esas alınır. Bu fıkrada belirtilen eş, evli olmayan çocuk, anne ve baba dışında, aynı hanede birlikte yaşasalar dahi kanunî temsilcileri gelir tespitinde değerlendirilmez.
Bağ-Kur prim borçlusunun kendileri adına gelir testi yapılmaz. Ancak, Bağkur prim borçlusu olan sigortalıların onsekiz yaş altı çocukları hariç olmak üzere, bakmakla yükümlü olduğu kişiler için gelir testi yapılır.
Doğum, ölüm, evlenme, boşanma ve benzeri nedenlerle hanedeki aile bireyi sayısının değiştiğinin tespit edilmesi durumunda gelir tespiti yenilenir.
GSS tescili yapıldığı tarihten itibaren primi Devlet tarafından ödenenler ile asgarî ücretin üçte biri üzerinden prim ödeyenlerin hane ziyaretleri her yıl yenilenir.
Kişinin, ödeyeceği prim miktarında azalma yönünde bir gelir değişikliği olduğunu bildirmesi veya bu değişikliğin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakfı tarafından tespit edilmesi hâlinde gelir tespiti yenilenir.
Aile bireylerinin taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları (tüm gelir/giderler) ile harcamaları da dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı tespit edilir.
Sürekli olarak alınan düzenli nakdî sosyal yardımlar (evde bakım, ŞNT, burs vb.) ile alınan 2022 yardımlarının aylık ortalaması gelir tespitinde değerlendirmeye alınır.
GSS tescilinin yapıldığı tarihten itibaren Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından prim tahakkuk ettirilir ve ödeme yükümlülüğü başlar.
GSS kapsamında tescil ve tebliğ işlemleri Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bünyesinde olup, en yakın SGK İl Müdürlüklerinden öğrenilebilir.
Vakıfların gelir tespit işlemleri sonucunda Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) tarafından kişilere tebliğ edilen gelir tespiti kararlarına karşı, genel sağlık sigortalısınca kararın tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde gelir tespitini yapan SYD Vakfına yazılı olarak itiraz edilebilir.
İtiraza ilişkin, itirazın SYD Vakıf kayıtlarına intikal tarihinden itibaren heyet tarafından karara bağlanarak alınan karar Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) bildirilir ve SGK tarafından tescil işlemleri gerçekleştirilir.
Bildirim yükümlülüğüne uyulmadığı ve/veya Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) ve SYD Vakfına ibraz edilen belgelerin ve beyan edilen bilgilerin gerçeği yansıtmadığının tespiti hâlinde, ilgili kamu idareleri tarafından ödenmiş olan genel sağlık sigortası primleri SGK tarafından ilgili kamu idarelerine iade edilir. Yenilenen gelir tespiti sonucunda kişilerin ödemesi gereken genel sağlık sigortası primleri, kişilerden geçmişe yönelik olarak yasal faizi ile birlikte tahsil edilerek yeni durumlarına göre genel sağlık sigortası tescili yapılır.
Gerçeğe uygun olmayan belgeleri düzenleyen ve kullananlar hakkında SGK tarafından Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. Bu belgeleri düzenleyenlerin kamu görevlisi olması durumunda, haklarında ayrıca idarî ve cezaî soruşturma yoluna gidilir.
Genel sağlık sigortası primi ödeme yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında 5510 sayılı Kanunda belirtilen yaptırımlar uygulanır.
18 yaş altı çocuklar anne ve babanın tesciline bakılmaksızın GSS kapsamındadır ve primleri devlet tarafından ödenmektedir.
