Erişilebilirlik; binaların, açık alanların, ulaşım ve bilgilendirme hizmetleri   ile   bilgi   ve   iletişim   teknolojisinin,   engelliler tarafından güvenli ve bağımsız olarak ulaşılabilir ve kullanılabilir olmasıdır.

Kentsel yaşamın engellilerin erişilebilirliğine uygun olarak düzenlemesi yasal olarak zorunludur.

5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun hükümlerine göre yapılı çevrede engellilerin erişebilirliğinin sağlanması için  planlama,  tasarım,  inşaat,  imalat,  ruhsatlandırma  ve denetleme süreçlerinde erişilebilirlik standartlarına uygunluk sağlanmalıdır.

Bu Kanun kapsamında;

Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapıların,

Mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapıların,

Özel ve kamu toplu taşıma sistemleri ile sürücü koltuğu hariç dokuz veya daha fazla koltuğu bulunan özel ve kamu toplu taşıma araçlarının,

Bilgilendirme  hizmetleri  ile  bilgi  ve  iletişim  teknolojisinin, engelli bireylerin erişebilirliğine uygun olması zorunludur.

81 ilde valilikler bünyesinde Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme komisyonları kurulmuştur. Bu komisyonlar Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme formlarını kullanarak kanun ile belirlenen kamu kullanımına açık bina, açık alan ve toplu taşıma araçlarının inceleme ve denetimlerini gerçekleştirmektedir.

Erişilebilirlikle ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmediği tespit edilen gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine idari para cezası kesilebilir.  Erişilebilirlik  mevzuatına  uygunluğu  komisyonca belirlenenlere ise valilik tarafından Erişilebilirlik Belgesi verilir.

Komisyonlara kamu kullanımına açık hizmet veren her türlü yapılar ve açık alanlar ile toplu taşıma araçlarının denetimi için Aile,  ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü aracılığıyla şikâyet başvurusunda bulunulabilir.

Kat   Mülkiyeti   Kanununa   tabi   olan   apartman,   site   vb. konutlarda yaşayan kişiler engeline uygun tadilat yaptırma olanağına   sahiptir.   Engellilerin   yaşamı   için   zorunluluk göstermesi halinde, proje tadili kat maliklerinin en geç üç ay içerisinde yapacağı toplantıda görüşülerek sayı ve arsa çoğunluğu ile karara bağlanır.

Toplantının bu süre içinde yapılmaması veya tadilat talebinin çoğunlukla kabul edilmemesi durumunda;

Kat maliki, tadilat yapılacak olan binanın ruhsat işlemlerinin yapıldığı kuruluşa başvuru yaparak bir komisyon oluşturulmasını talep edebilir. İlgili kat malikinin talebi üzerine bina güvenliğinin tehlikeye sokulmadığını bildirir komisyon raporuna istinaden ilgili mercilerden alınacak tasdikli proje değişikliği veya krokiye göre inşaat, onarım ve tesis yapılır.

Bu durumda proje tadilatına ilişkin inşaat ve imalat giderleri başvuru sahibine aittir. İlgili merciler, tasdikli proje değişikliği veya kroki taleplerini en geç altı ay içinde sonuçlandırır.

İmar mevzuatı ve Engelliler Hakkında Kanun gereği yeni yapılan konutların projesi hazırlanırken ve inşaat aşaması ile her türlü denetim ve onay aşamasında ilgili mevzuatta yer alan erişilebilirlik hükümlerine uygun olması gerekmektedir.

Karayolu ile turizm taşımacılığı yapan veya şehirlerarası  toplu taşıma hizmeti veren gerçek ve tüzel kişiler, engelli bireyin erişilebilir toplu taşıma hizmeti sağlanmasına ilişkin talebini azami yetmiş iki saat içinde karşılamakla ve servis taşımacılığı yapan gerçek ve tüzel kişiler, engelli personel veya öğrenciye talep hâlinde erişilebilir taşıma hizmetini sağlamakla yükümlüdür.

“Sosyal Açıdan Desteklenmesi Gereken Kesimlere Yönelik Tedbirlere İlişkin Usul ve Esaslar” Bilgi ve İletişim Kurumu tarafından  alınan  kurul  kararı  ile  onaylanmıştır.  Usul  ve esaslara göre elektronik haberleşme sektöründe hizmet sunan  iki  yüz  bin  (200.000)’in  üzerinde  abonesi  bulunan işletmeci,  engellilere,  harp  ve  vazife  şehitlerinin  dul  ve yetimlerine  ve  gazilere,  ilgili  durumlarını  gösterir  belge  ile başvurmaları ve engelli/gazi/şehit  yakını  olma  bilgisinin  bu hizmetin sunumu kapsamında işlenmesine dair açık rızalarının alınması halinde, katma değerli hizmetler hariç olmak üzere;

Tüm  bireysel  faturalı  tarife,  abonelik  paketi  ve  kampanya seçenekleri için, adlarına kayıtlı, asgari bir (1) adet abonelik için, KDV matrahı esas alınarak diğer abonelere uygulanan fiyatlar üzerinden asgari %25 (yüzde yirmi beş) oranında ek indirim uygular.

Tüm bireysel ön ödemeli tarife, abonelik paketi ve kampanya seçenekleri için, adlarına kayıtlı, asgari bir (1) adet abonelik için, diğer abonelere uygulanan ses, mesaj, veri gibi faydalar esas alınarak asgari %25 (yüzde yirmi beş) oranında ek fayda sağlar.

Bunlarla birlikte işletmeci çevrimiçi işlem merkezi üzerinden yapılabilecek işlem çeşitliliğinin teknik imkânlar dâhilinde geniş tutulması ve bu kanaldan gerçekleştirilebilen işlemlerin erişilebilirliğinin sağlanması hususunda engellilerin ihtiyaçlarının dikkate alınmasını teminen gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.

E-Devlet’te Engel Yok projesi kapsamında gerçekleştirilen Engelsiz Çağrı Merkezi projesi ile işaret dili bilen e-Devlet Çağrı Merkezi çalışanları ile görüntülü olarak görüşme imkânına kavuşan engelli vatandaşlarımız e-Devlet Kapısı ile ilgili tüm soru ve sorunlarına buradan destek alabilmektedir.

5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunun geçici 3 üncü maddesi ile erişilebilirliğin izlenmesi ve denetlenmesi görevi, her ilde valiliklerde kurulan komisyonlara verilmiştir. 81 ildeki Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme komisyonları, Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme formlarını kullanarak denetimlerini gerçekleştirmektedir.

Komisyonlarca denetim tarihi itibari ile erişilebilirlik mevzuatına ve standartlarına uygun  olduğu belirlenen umuma açık hizmet veren her türlü yapı, açık alan ve toplu taşıma araçlarına valilik tarafından “Erişilebilirlik Belgesi” verilmektedir.

Erişilebilirlik uygulamalarının yaygınlaşmasını teşvik etmek ve erişilebilir bina, açık alan ve toplu taşıma araçlarının görünürlüğünü artırmak için denetim sonucu Erişilebilirlik Belgesi düzenlenenlerin tabelaları gibi görünür alanlarında, bunlarla ilgili broşür, kartvizit gibi basılı materyallerde ve tanıtım ve reklam malzemelerinde kullanılmak üzere “Erişilebilirlik Logosu” belirlenmiştir.

Söz konusu logonun kullanım koşullarına ilişkin Genel Müdürlüğümüzce “Erişilebilirlik Logosu Kullanım Kılavuzu” hazırlanarak web sayfasında yayımlanmıştır.