Çocuk evi hizmeti, korunma altında bulunan çocukların daha küçük birimlerde bakımının sağlanması amacıyla her ilin sosyal, kültürel ve fiziksel yapısı, çocuk yetiştirmeye uygun bölgelerinde, tercihen il merkezinde, okullara ve hastanelere yakın apartman dairesi veya müstakil dairelerde verilen yatılı sosyal hizmet modelidir.

Arkadaşlık, komşuluk, mahalle gibi kavramlar ile toplumsal örf ve adetlerimizi, ahlak ve değerlerimizi yaşayarak toplumla iç içe yaşamın gereklerinin öğrenilmesi ve toplumsal hayata etkin katılımının sağlanarak kendine güvenen, geleceğe umutla bakabilen çocukların yetiştirilmesi amaçlanmaktadır.

Çocuk evinde 5 ile 8 çocuk kalmaktadır.

Çocuk evlerinde 0-18 yaş grubu çocuklar ile korunma kararının devamını gerektiren şartları taşıyan gençlere hizmet verilmektedir.

Aynı evde kalması uygun bulunan en küçük ve en büyük çocuk arasındaki yaş farkı en fazla 3 yaştır. Çocukların kardeş olması durumunda yaş farkı aranmamaktadır.

Çocuk evi hizmeti ilk olarak 2000 yılında Ankara ilinde başlamıştır. Uygulamadan alınan geri bildirimler sonucu çocuk evi hizmeti 2005 yılından itibaren yaygınlaşmaya başlamıştır.

Çocuk evlerinin illerde planlanması, açılış ve işleyişine ilişkin her türlü işlemler ile harcamaların yapılması, takibi, denetlenmesi ve çocuk evleri arasındaki koordinasyonun sağlanması amacıyla oluşturulan merkezlerdir.

-Sağlık Meslek Liselerinin “Hemşirelik” veya “Acil Tıp Teknisyeni” bölümü mezunları ile bu bölümlerin lisans/ön lisans mezunu,

-Kız Meslek Liselerinin “çocuk gelişimi ve eğitimi”, Aile ve Tüketici Bölümünün “Ev ve Kurum Hizmetleri” veya “Sosyal Destek Hizmetleri“ bölümü mezunu ile bu bölümlerin dengi ön lisans/lisans mezunu; “sosyal hizmetler” bölümünün ön lisans mezunu olma şartı aranır.

-Herhangi bir liseden mezun olmaları veya ön lisans /lisans mezunlarından; Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü’nün HEM programları içerisinde Çocuk Gelişimi ve Eğitimi öğretim programı içinde yer alan “Çocuk Bakım Elemanı” ile “Aile Eğitimi 0-18 yaş Kurs Programı” sertifikalarına sahip olması şartı aranır. Geçmiş yıllar itibari ile sertifikalı olarak fiilen çalışan kişilerde “Aile Eğitimi 0-18 yaş Kurs Programı” na yönelik eğitim sertifikası alması sağlanır.

-Pedagojik Formasyon eğitimi almış lisans mezunları bakım elemanı olarak istihdam edilebilir.

-Yirmi beş yaşını doldurmuş, söz ve davranışlarıyla çocuklara rol model olabilecek yapıda ve sağlıklı iletişim becerisine sahip olması şartı aranır. Geçmiş yıllar itibariyle fiilen çalışan kişilerin çalışmaya uygunluk durumu yukarıda belirtilen eğitim koşullarını taşıma şartıyla İl Müdürlüğünde oluşturulacak komisyon marifetiyle değerlendirilir.

Çocuk evlerine yapılan her türlü şartlı nakdi bağışlar amacı doğrultusunda kullanılmak üzere Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğünce kabul edilmektedir.

Yaş ve eğitim durumlarına göre harçlık verilmektedir.

Çocuğun kimlere izinli verileceği yapılacak sosyal inceleme sonucunda hazırlanacak sosyal inceleme raporu sonucuna göre belirlenmekte olup izin süresi bir yılda yetmiş günü aşamaz.

Çocuğun izin süresinin bitiminde teslim edilmemesi halinde, izinli verildiği kişiye yazılı tebligat yapılarak onbeş gün içinde çocuğun teslim edilmesi istenir. Çocuk teslim edilmezse çocuk ve ailesi hakkında sosyal inceleme raporu hazırlanır. Korunma kararının devamını gerektiren koşullar ortadan kalkmamışsa gerekli makamlara başvurularak çocuğun teslimi ve dönüşü sağlanır. Korunma kararının kaldırılması uygun görülenler hakkında il müdürlüğüne öneride bulunulur.

Çocuk evi sorumlusu tarafından ilgili mercilere ve Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezine bildirilir. Koordinasyon merkezi ilgili makamlara ve ailesine bilgi vermek suretiyle gerekli araştırmayı yapar. Aramaların 5 yıl boyunca sonuç vermemesi halinde ise, çocuğun korunma kararının kaldırılması yoluna gidilir. Bu süre içerisinde reşit olan çocuğun kaydı silinir.

Çocuk evleri 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu uyarınca Bakanlığımızca açılmakta olup Bakanlığımıza bağlı yürütülen bir hizmet modelidir. Gerçek ve tüzel kişiler sadece iş birliği protokolü kapsamında destek vermektedir.

Suça sürüklenmesi, suç mağduru olması veya sokakta sosyal tehlikelerle karşı karşıya kalması sebebiyle haklarında bakım tedbiri veya korunma kararı verilen çocuklardan psikososyal desteğe ihtiyaç duyduğu tespit edilenlerin temel gereksinimlerini karşılamak, fiziksel, duygusal, psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını belirleyerek gerekli müdahaleleri gerçekleştirmek, aile ve yakın çevrelerine dönmelerini ve diğer sosyal hizmet modellerine hazır hale gelmelerini sağlamak üzere hizmet vermektedir.

Merkezler; suç mağduru, suça sürüklenme, sokakta yaşama, gebelik, madde bağımlılığı gibi alanlarda yaş gruplarına (11-14/15-18) ve cinsiyetlerine göre ihtisaslaştırılmaktadır.

Çocuk Destek Merkezlerinde çocukların olumsuz yaşam deneyimlerinden kaynaklanan örselenme veya davranış bozukluklarını sağaltma, çocukların bireysel farklılıkları ve ihtiyaçları dikkate alınarak olumlu tutum ve davranış değişikliği oluşturma, aile ve sosyal çevre ile uyum sağlamalarına yönelik olarak Anka Çocuk Destek Programı uygulanmaktadır. Anka Çocuk Destek Programı ile çocukların bireysel farklılıkları ve ihtiyaçları dikkate alınarak kişilik gelişimlerinin sağlanması, travmalarının ortadan kaldırılması ve olumlu tutum ve davranış geliştirmeleri amaçlanmaktadır.

Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, tüm çocukların sahip olduğu hakları ortaya koyan, çocukların özel olarak korunması gerektiğinden hareketle hazırlanan, ülkemiz tarafından 14 Eylül 1990 tarihinde imzalanan ve 4 Nisan 1995 tarihinde yürürlüğe giren uluslararası bir sözleşmedir.

Belli bir konuyu ele almak amacıyla, belirli sayıda kişinin bir araya gelerek oluşturduğu topluluğa komite denir. Çocuk Hakları Komiteleri de Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin ilke ve hükümlerinin yetişkin ve çocuk olmak üzere toplumun tüm kesiminde öğrenilerek hayata geçirilmesi için oluşturulmuştur.

Komitede yer almak için 0-18 yaş aralığında yani çocuk olmak yeterlidir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri bünyesinde yer alan Çocuk Hakları Komitesi Yetişkin Temsilcisine başvurularak üye olunur.

Komite düzenli olarak Nisan ve Ekim aylarında olmak üzere yılda iki kez toplanır. Toplantıda neler yapılacağına dair kararlar alıp, bu kararlara göre çalışmalar yapar.

Çocuk evleri ve çocuk evleri siteleri korunma altında olan çocukların özel yaşam alanları olup özel hayatının gizliliği, mahremiyeti dikkate alınarak çocukların okulda, kreşte ya da diğer etkinliklerde bulundukları zamanlarda kuruluş idaresinin izni dahilinde ve belirleyeceği saatlerde ziyaretçi kabulü sağlanmaktadır.

Ancak çocuklara rol model olabilecek kişilerin ziyaret etmek istemesi halinde belirli bir program dahilinde bu kişiler, çocukların okul/meslek seçimleri, hayata hazırlanmaları, ileriki hayatlarında daha başarılı olmaları konularında bilinçlenmeleri için gönüllü çalışmalarda katkı sağlamaktadırlar.

2828 sayılı Kanunun Ek 1 inci maddesi kapsamında korunma ve bakım altındayken reşit olan gençlerimiz, kamu kurum ve kuruluşlarında işe yerleştirilmektedir. Bu kişilerin belirtilen şartları taşıyor olmaları gerekmektedir.

-Hakkında alınmış olan korunma/bakım tedbiri kararının reşit oluncaya kadar devam etmesi,
-Kendisinin de reşit oluncaya kadar kurum bakımı, koruyucu aile veya sosyal ekonomik destek hizmet modellerinin birisinden yararlanması,
-Korunma ve bakım altında olduğu sürenin 2 yıldan az olmaması,
-Reşit olduktan veya korunma kararı kalktıktan sonra 5 yıl içinde bu haktan yararlanmak üzere Bakanlığa başvurması gerekmektedir.