3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun Ek 1 inci maddesine göre şehit yakınları, gazi ve gazi yakınlarının istihdam işlemleri Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Şehit Yakınları ve Gaziler Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir.

19 Şubat 2014 tarihli 28918 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6518 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 40. Maddesi ile İçişleri Bakanlığınca yürütülen şehit yakınları ve gazilerin istihdamına yönelik iş ve işlemler, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Şehit Yakınları ve Gaziler Genel Müdürlüğü devredilmiştir.

3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu, 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre harp veya vazife malulü sayılanlardan hayatını kaybedenlere iki, malul olanlara bir, 

- Vazife ve harp malullüğü kapsamındaki TSK mensubu ve güvenlik görevlilerinden hayatını kaybedenlerin yakınlarına iki, malul olanlara bir,

- Vazife malullüğü kapsamında bulunan diğer kamu görevlilerinden hayatını kaybedenlerin yakınlarına veya malul olanlara bir,

- Terör mağduru sivil vatandaşlardan terör eylemleri nedeniyle hayatını kaybeden veya engelli hale gelenler ile Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumuna ait fabrika, işletme, müessese veya bağlı ortaklıklarda görevli olanlardan patlayıcı maddelerin üretimi, incelenmesi, muhafazası, nakli, imha edilmesi ve zararsız hale getirilmesi sırasında oluşacak patlamalardan dolayı hayatını kaybedenlere bir,

-15 Temmuz darbe girişiminde hayatını kaybedenlere iki, malul olanlara bir,

-15 Temmuz darbe girişiminde malul sayılmayacak derecede yaralanan vatandaşlarımıza bir,

istihdam hakkı verilmiştir.

Kendisi veya eşi veya çocuklarından birisi, eşi veya çocukları yoksa; kendisi veya kardeşlerinden birisi olmak üzere sadece 1 kişi yararlanır.

Kendisi veya eşi veya çocuklarından birisi, eşi veya çocukları yoksa; kendisi veya kardeşlerinden birisi olmak üzere sadece 1 kişi yararlanır.

Kendisi veya eşi veya çocuklarından birisi, eşi veya çocukları yoksa; kendisi veya kardeşlerinden birisi olmak üzere sadece 1 kişi yararlanır.

• Eş veya çocuklardan birisi + ana, baba veya kardeşlerden birisi,
• Ana, baba ve kardeşleri yoksa eş veya çocuklarından 2 kişi,
• Eş veya çocukları yoksa; ana veya babası ile kardeşlerinden birisi olmak üzere 2 kişi
• Eş veya çocukları yoksa; Ana veya babanın bu hakkı kullanmaması durumunda; kardeşlerden 2 kişi,
• Ana, baba veya kardeşlerin bu hakkı kullanmaması durumunda eş veya çocuklardan 2 kişi olmak üzere,

toplam 2 kişi yararlanır.

• Eş veya çocuklardan birisi + ana, baba veya kardeşlerden birisi,
• Ana, baba ve kardeşleri yoksa eş veya çocuklarından 2 kişi,
• Eş veya çocukları yoksa; ana veya babası ile kardeşlerinden birisi olmak üzere 2 kişi
• Eş veya çocukları yoksa; Ana veya babanın bu hakkı kullanmaması durumunda; kardeşlerden 2 kişi,

Ana, baba veya kardeşlerin bu hakkı kullanmaması durumunda eş veya çocuklardan 2 kişi olmak üzere, toplam 2 kişi yararlanır.

• Eş veya çocuklardan birisi + ana, baba veya kardeşlerden birisi,
• Ana, baba ve kardeşleri yoksa eş veya çocuklarından 2 kişi,
• Eş veya çocukları yoksa; ana veya babası ile kardeşlerinden birisi olmak üzere 2 kişi
• Eş veya çocukları yoksa; ana veya babanın bu hakkı kullanmaması durumunda; kardeşlerden 2 kişi,
• Ana, baba veya kardeşlerin bu hakkı kullanmaması durumunda eş veya çocuklardan 2 kişi olmak üzere,

toplam 2 kişi yararlanır.

Kendisi veya eşi veya çocuğu; eşi veya çocuğu yoksa kendisi veya kardeşlerden birisi olmak üzere sadece 1 kişi yararlanır.

Kendisi veya eşi veya çocuğu; eşi veya çocuğu yoksa; kendisi veya kardeşlerden birisi olmak üzere sadece 1 kişi yararlanır.

• Eş veya çocuklardan birisi + ana, baba veya kardeşlerden birisi,
• Ana, baba ve kardeşleri yoksa eş veya çocuklarından 2 kişi,
• Eş veya çocukları yoksa; ana veya babası ile kardeşlerinden birisi olmak üzere 2 kişi
• Eş veya çocukları yoksa; Ana veya babanın bu hakkı kullanmaması durumunda; kardeşlerden 2 kişi,
• Ana, baba veya kardeşlerin bu hakkı kullanmaması durumunda eş veya çocuklardan toplam 2 kişi yararlanır.

• Eşi veya çocuklarından birisi,
• Eşi veya çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere toplam 1 kişi yararlanır.

• Kendisi veya eşi veya çocuklarından birisi,
• Eşi veya çocukları yoksa; kendisi veya kardeşlerden birisi olmak üzere sadece 1 kişi yararlanır.

• Eşi veya çocuklardan birisi,
• Eşi veya çocukları yoksa; anne baba veya kardeşlerden birisi olmak üzere sadece 1 kişi yararlanır.

• Eşi veya çocuklardan birisi,
• Eşi veya çocukları yoksa, anne, baba veya kardeşlerden birisi olmak üzere sadece 1 kişi yararlanır.

• Eş veya çocuklarından birisi ve ana, baba veya kardeşlerinden birisi olmak üzere toplam 2 kişi yararlanır.

• Kendileri veya eş ve çocuklarından birisi,
• Eşi veya çocuğu yoksa kendisi veya anne, baba veya kardeşlerinden birisi olmak üzere toplam 1 kişi yararlanır.

• Kendisi veya eş ve çocuklarından birisi,
• Eşi veya çocuğu yoksa kendisi veya anne, baba veya kardeşlerinden birisi olmak üzere toplam 1 kişi yararlanır.

• İki hak sahipliği durumunda; eş veya çocuklardan bir kişi, anne, baba veya kardeşlerden bir kişi olmak üzere toplam 2 kişi,
• Eş veya çocukları yoksa, anne, baba veya kardeşlerden toplam 2 kişi,
• Anne, baba ve kardeşleri yoksa, eş veya çocuklardan toplam 2 kişi,
• Ana, baba veya kardeşlerin bu hakkı kullanmaması durumunda eş veya çocuklardan toplam 2 kişi,
• Tek hak sahipliği durumunda; kendisi, eşi veya çocuğu, eşi ve çocukları yoksa kendisi veya kardeşlerinden 1 kişi.

Uyarı; Tek hak sahipliği durumunda ve eş veya çocukların bulunması halinde bu haktan anne, baba veya kardeşler yararlanamaz.

• Bir başkasının bakımına muhtaç olacak derecede engelli olanlar,
• Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu ilgili valilerce tespit edilenler,
• Kanunun ek 1 inci maddesinin birinci fıkrada sayılan kurumlarda görev yapanlar, istihdam hakkını sağlayan olayın meydana geldiği tarihten sonra söz konusu kurum ve kuruluşlarında görev yapmakta iken bu görevinden ayrılmış olanlar,
• Atama onayı alınmasına rağmen göreve başlamayanlar, ataması yapılanlardan görevlerinden ayrılanlar ile görevlerine son verilenler (yeniden) istihdam hakkından faydalanamazlar.

28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 51 inci maddesiyle, bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “ile kırk beş yaşını bitirmiş olanlar” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. 45 yaşından büyük hak sahipleri 65 yaşına kadar başvuruda bulunabilir.

Başvurular; istihdam hakkından yararlanmak isteyenlerin ikamet ettikleri ildeki Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne yapılacaktır.

• 1 adet Biyometrik Fotoğraf (fotoğraf ebatları 50 mm x 60 mm),
• Kimlik Fotokopisi,

gerekmektedir.

• İstihdam başvuru formu
• SGK’dan hangi kanun kapsamına girdiğine dair belge ( Kayıt esnasında sistemde SGK kaydı bulunmayanlardan istenecektir.)

• Öğrenim Durum Belgesi/Diploma/ Noter Onaylı Diploma Örneği
• SGK’dan hangi kanun kapsamına girdiğine dair belge,
• Hak Sahiplerinden Noter Tasdikli Feragatname,
• Adli Sicil Belgesi (Sabıka Kaydının konu kısmı “Devlet Memuriyeti” yazılı olarak alınacak),
• Askerlik Durum Belgesi (Erkek başvuru sahipleri için),
• Sağlık Kurul Raporu
• Ayrıca öğrenim durumları itibariyle ihraz ettikleri diğer belgeler (Örneğin pedagojik formasyon belgesi, hukuk mezunları için avukatlık staj belgesi vb.)
• Not: İlkokul Diploması olmayanlar için MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünden alınan “Yetişkinler II. Kademe Eğitimi Başarı Belgesi” kabul edilmektedir.

• İllerde vali veya görevlendirdiği vali yardımcısı başkanlığında; Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürü, Sosyal Güvenlik İl Müdürü ile Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürü’nün teklifi üzerine vali tarafından görevlendirilen bir kişiden oluşan hak sahibi tespit komisyonu kurulur.
• Hak sahibi tespit komisyonu, gündem olması halinde başvuruları görüşmek üzere haftada en az bir kez toplanır.
• Başvurunun yapıldığı il müdürlüğünde yer alan hak sahibi tespit komisyonu, başvuruya esas konunun Kanun kapsamında olup olmadığını durum belgesi ile tespit eder.
• Durum belgesi ile Kanun kapsamına girdiği tespit edilen başvuru dosyalarındaki başvuru sahiplerinin istihdam hakkı sahibi olup olmadığı aynı komisyon marifeti ile istihdam hak sahipliği belgesi ile tespit edilir.
• İkinci istihdam hakkını kullanmak üzere yapılan başvurularda, yeniden durum belgesi düzenlenmeksizin doğrudan istihdam hak sahipliği belgesi düzenlenir.
• Belgelerin düzenlenmesi için gerekli her türlü bilgi ve evrak, hak sahibi tespit komisyonunca başvuru sahiplerinden veya ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından temin edilir.
• Başvuruya esas konunun Kanun kapsamına girmediğinin veya girse bile başvuru sahibinin istihdam hakkı sahibi olmadığının tespiti halinde, Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından ilgililere gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak bilgi verilir. Buna ilişkin her türlü belge ve başvuru sahiplerine gönderilen yazılar Bakanlığın ilgili modülüne yüklenir.

• Genel bütçeli  kamu kurumlarına,
• Özel bütçeli kamu kurumlarına,
• Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlara,
• Sosyal Güvenlik Kurumlarına,
• Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarına,
• İl özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına, 
• Özel kanunla kurulan diğer her türlü kamu kurum ve kuruluşlarına,

atanır.

Hak sahiplerinden ilköğretim, ortaokul, ilkokul mezunu olanların hizmetli unvanlı kadro ve pozisyonlara; ortaöğretim ve yükseköğretim mezunu olanların, atama teklifinin yapıldığı tarihte öğrenim durumları itibarıyla ihraz ettikleri unvanın 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki cetvellerde yer alması koşuluyla ihraz etmiş bulundukları unvanlara, bunların dışında kalan ortaöğretim ve yükseköğretim mezunları memur, ilkokul ve ortaokul mezunları ise hizmetli unvanlı kadro ve pozisyonlara atama teklifleri Çalışma Genel Müdürlüğünce yapılır. Gazilerin kendilerinin istihdam hakkından yararlanmaları ve ilköğretim, ortaokul, ilkokul mezunu olmaları halinde atama teklifleri memur unvanlı kadro ve pozisyonlara yapılır. İşçi kadrolarına yapılacak atama teklifleri sürekli işçi unvanlı kadroya yapılır.

Kamu kurum ve kuruluşları bu madde kapsamındaki taleplerini her yılın ocak ve temmuz aylarının son gününe kadar Strateji Bütçe Başkanlığı e- uygulama üzerinden iletirler. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Şehit Yakınları ve Gaziler Genel Müdürlüğünce atama teklifleri, bu talepler esas alınarak gerçekleştirilir. Söz konusu taleplerin yeterli olmaması halinde Şehit Yakınları ve Gaziler Genel Müdürlüğünce resen atama teklifi yapılır. Hak sahiplerinin kamu kurum ve kuruluşlarına kura sonucu yapılacak atamalarda atama teklifinin yapılması ile birlikte diğer kanunlardaki hükümlere bakılmaksızın ve başka bir işleme gerek kalmaksızın atama teklifi yapılan kamu kurum ve kuruluşlarına kadro ve pozisyonlar ihdas, tahsis ve vize edilmiş ve mevzuatı uyarınca düzenlenen ilgili cetvel ve bölümlere eklenmiş sayılır.

Başvuru sahibinin yasal mevzuat açısından iş hakkı kapsamında olmaması ya da kanun ve yönetmelikte belirtilen diğer şartlar nedeniyle iş hakkından yararlanamayacak olması halinde müracaat sahibine, Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünce gerekçeli karar yazılı olarak bildirilecektir.

Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünce modül üzerinden Şehit Yakınları ve Gaziler Genel Müdürlüğüne iletilen başvuruya ilişkin belgeler, Genel Müdürlükçe son kontrolden geçirilecek, herhangi bir eksiklik ya da mevzuata aykırı kararın tespiti halinde karar düzeltmesi için yeniden Genel Müdürlük tarafından İl Müdürlüklerine iade edilecektir. Böyle bir durumda Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri kararı düzelterek varsa eksik bilgi ve belgeleri modül üzerinden yeniden Genel Müdürlüğe gönderecektir. Genel Müdürlük gerekli görmesi halinde başvuruya ilişkin diğer kamu kurum ya da kuruluşları ile yazışmalar da yapabilecektir.

Böyle bir durumda iş hakkı başvurusunu ilk yapan kişinin ikamet ettiği ilin Valiliği bünyesinde “Uyuşmazlık Komisyonu” oluşturulacaktır. Bu komisyon hak sahiplerinden birinin başvurusu ile toplanabileceği gibi, birden fazla başvuru nedeni ile hak sahibi tespit komisyonu tarafından da toplanabilecektir. Hiçbir şekilde hak sahibi olmayanlar yani kanun kapsamına girmeyenler uyuşmazlık komisyonuna başvuru yapamayacaklardır. Çünkü uyuşmazlık komisyonu hak sahipleri arasındaki uyuşmazlıklarda yetkili olacaklardır. Bunun yanında hak sahiplerinden istihdam hakkını kimin kullanacağına ilişkin mutabakat sağlanamaz ve feragat vermezlerse yine uyuşmazlık komisyonu marifeti ile sorun çözümlenerek iş hakkını kimin kullanacağı tespit edilecektir. Uyuşmazlık komisyonu iş hakkından yararlanabilecek durumda olan tüm hak sahiplerine yazılı bildirimde bulunarak iş hakkından yararlanmak isteyip istemediğini soracaktır. Bu yazıya eğer tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içerisinde yanıt verilmezse o kişi iş hakkından vazgeçmiş sayılacaktır.

Uyuşmazlık komisyonu karar verirken iş hakkından yararlanmak isteyen ve başvuru yapan hak sahiplerinin; mal varlığı, diğer aile fertlerini geçindirebilme, öğrenim durumu, yaş ve adli sicil kaydı gibi hususları göz önünde bulundurarak karar verecektir.

Uyuşmazlık komisyonu kararları kararın alınmasından itibaren en geç 30 gün içerisinde iş başvurusunda bulunan hak sahiplerine tebliğ edilir. Hak sahipleri bu karara 30 gün içerisinde gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak itiraz edebilirler. İtiraz halinde uyuşmazlık komisyonu itirazı 30 gün içerisinde karara bağlar. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Şehit Yakınları ve Gaziler Genel Müdürlüğe gönderilen uyuşmazlık komisyonu kararının mevzuata aykırı olduğu tespit edildiği takdirde, Genel Müdürlükçe gerekçesi ile birlikte kararın düzeltilmesi için İl Müdürlüğüne iade edilir. Bunun üzerine uyuşmazlık komisyonu kararı düzelterek Bakanlığa tekrar gönderir.

Başvurularının takibini E-Devlet sistemi üzerinden; atama sonuçlarını da https://sosyalatama.aile.gov.tr/ adresinden öğrenilebilir.

Şehit Yakınları ve Gaziler Genel Müdürlüğünce ataması gerçekleştirilen kişinin il tercihini değiştirme şansı bulunmamaktadır.

Askerlik hizmeti sırasında yaralanan kişilerin askerlik hizmetini yaptıkları birliğin ve bağlı oldukları kurumun sağlık raporlarına göre Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Vazife Malullüğü Tespit Kurullarınca vazife malulü olarak değerlendirilmeleri durumunda kendilerine maaş bağlanmakta, bununla beraber maaş bağlanması halinde de istihdam hakkından yararlanmaları mümkün olmaktadır.

3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun Ek 1 inci Maddesi gereğince Kore ve Kıbrıs gazilerinden yalnızca harp malulü statüsünde maaş bağlanmış kişilerin yakınları istihdam hakkından yararlanabilmekte olup, bunun dışındakilerin iş hakkından yararlanmalarına olanak bulunmamaktadır.

Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik’in Ek 2 nci Maddesi gereğince; terör eylemleri etkisi ve sebebiyle şehit/malul olanların (erbaş/er dahil), Devlet memuru olarak görev yapan eş ve çocukları ile anne, baba ve kardeşlerinin; çalıştıkları kurum veya kuruluşların hizmet birimleri olan yerlere münhasır olmak üzere, aynı kurum içinde yer değiştirme suretiyle atanma talepleri, bu durumlarının ilgili makamlarca belgelendirilmiş olması kaydıyla, kadro imkanları da dikkate alınmak suretiyle ilgili yönetmelikteki kısıtlayıcı hükümlere bakılmaksızın öncelikle yerine getirilir. Bu konuda başvurular çalışılan kurum/kuruluş idaresine yapılır.

Terör eylemleri etkisi ve sebebiyle şehit olan veya çalışamayacak derecede malul olan ya da malul olup da çalışabilir durumda olan kamu görevlileri ile er ve erbaşların, öğretmen olan eş ve çocukları ile anne, baba ve kardeşleri zorunlu çalışma yükümlülüğünden muaf tutulur.

Terör eylemlerinin etkisi ve sebebiyle şehit olan veya çalışamayacak derecede malul olan ya da malul olup da çalışabilir durumda olan kamu görevlileri ile er ve erbaşların, öğretmen olarak görev yapan eş ve çocukları ile anne, baba ve kardeşlerinin yer değiştirme suretiyle atanma talepleri, bu durumun ilgili makamlarca belgelendirilmiş olması kaydıyla, kadro imkânları da dikkate alınmak suretiyle bu Yönetmelikteki kısıtlayıcı hükümlere bakılmaksızın öncelikle yerine getirilir.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 5 inci Maddesi gereğince terörle mücadele sırasında malul sayılmayacak şekilde yaralananlar, sağlık raporu ve terörle mücadelede yaralandığını belgeleyen komutanlık yazısıyla; terörle mücadelede göstermiş oldukları üstün başarı nedeniyle takdire layık görülenler ise asgarî tugay komutanlıklarınca, Jandarma Genel Komutanlığı için asgarî alay komutanlıklarınca kendilerine verilen takdir belgeleriyle durumlarını belgelendirmeleri halinde öncelikli olarak işe gönderilirler.

Bu kapsamdaki iş ve işlemler Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı Türkiye İş Kurumunun merkez ve taşra teşkilatınca yürütülmektedir.