Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından "Akıllı Ulaşım Sistemleri Erişilebilirliği Çalıştayı" 21-22 Aralık 2021 tarihinde çevrimiçi olarak gerçekleştirildi. Çalıştaya engelliler, yaşlılar, farklı ulaşım modları ve akıllı ulaşım sistemleri ile ilgili hizmet veren sivil toplum kuruluşları temsilcileri, akademisyenler, kamu kurumları ve belediyelerden temsilciler katıldı.

Cumhurbaşkanlığı İcraat Programları V. 180 Günlük Eylem Planı kapsamında da yer alan Çalıştayın ilk gününde, açılış konuşmalarının ardından akıllı ulaşım sistemleri eylem planı tanıtımı ile çerçeve sunumlar yapıldı. Daha sonra katılımcıların görüşlerinin alındığı oturumlara geçilerek, karayolu, demiryolu ve denizyolu şehir içi ve şehirlerarası toplu taşıma araçları ile ulaşım üst yapılarında akıllı ulaşım sistemlerinde alınması gereken erişilebilirlik tedbirleri başlıkları tartışmaya açıldı.

Çalıştayın ikinci gününde ise havayolu araçlarında ve ulaşım üst yapılarında akıllı ulaşım sistemlerinde alınması gereken erişilebilirlik tedbirleri ve karayollarında engelliler ve hareket kısıtlılığı bulunan kişilerin hareketliliği ve konforunun artırılması için ihtiyaçların belirlenmesi konuları görüşüldü.

Çalıştayın açılış oturumunda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Haberleşme Genel Müdürü Gökhan EVREN, Çalıştayın engelli ve hareket kısıtlılığı olan vatandaşların ulaşım hizmetlerinden iyi şekilde yararlanması, hayatlarını kolaylaştırmak amacıyla akıllı ulaşım sistemleri ihtiyaç ve çözümlerinin neler olduğunun belirlenmesi açısından önem arz ettiğini belirtti.

Akıllı ulaşım sistemlerinin ulaşım alt yapısını optimize etmeye ve kullanıcılar için ulaşım hizmetlerinin kalitesini geliştirmeye katkıda bulunacak inovatif çözümleri beraberinde getirdiğini; akıllı ulaşım sistemlerinin vatandaşların ulaşımının daha güvenli, emniyetli ve konforlu olmasını sağlamayı amaçlayan ulaşım ağlarının yönetimini ve kontrolünü sağlamak için sistemli bir şekilde yaygınlaştırılan bağlantılı ve akıllı teknolojilerin hizmete sunulması sayesinde hayata geçirilebildiğini ifade etti.

Akıllı ulaşım sistemlerinde gelişmenin ve ilerlemenin sürdürülebilmesi için strateji ve politikaların doğru belirlenebilmesi, koordinasyonun sağlanması ve mevzuat düzenlemelerinin hayata geçirilmesinin öncelikli koşul olduğunun altını çizen EVREN, bu doğrultuda Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı olarak akıllı ulaşım sistemlerinde politika ve önceliklerin ortaya konulduğu Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi ve 2020-2023 Eylem Planı’nın 5 Ağustos 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile yayınlanarak yürürlüğe girdiğini belirtti.

Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi ve 2020-2023 Eylem Planı’nda akıllı ulaşım sistemleri kapsamında ihtiyaçların tespit edilmesi, çözüm önerilerinin geliştirilmesi, ihtiyaç duyulan projelerin ve sorumlu kuruluşların belirlenmesi hedefi ile akıllı ulaşım sistemleri kapsamında engellilere yönelik çözümlerin ortaya konulabileceğini belirterek engelli bireylerin ve hareket kısıtlılığı olanların konforunun artırılmasının en önemli hedeflerden biri olduğunun altını çizerek engelli ve hareket kısıtlılığı olan bireylerin yaşam standartlarını iyileştirmek, erişilebilirliği tüm uygulama ve ulaşım sistemlerinde sürdürülebilir hale getirmek amacı ile Erişilebilir Ulaşım Stratejisi ve 2021- 2025 Eylem Planının 2 Ekim 2021 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yürürlüğe girdiğini; söz konusu Eylem Planı’nda kara, hava, deniz, demir yolları ve haberleşme ile akıllı ulaşım çerçevesinde stateji ve eylemlerin belirlendiğini ifade etti.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Uzm. Dr. Orhan KOÇ, akıllı ulaşım sistemlerinin erişilebilirliği ile ilgili Ulaştırma Bakanlığı’nın yaptığı çalışmalar ve Bakanlık olarak beraber yürütülen çalışmalarda ülkemizdeki ulaşım sisteminde ciddi dönüşümler yaşandığını; çalıştayda ele alınan konularla, hazırlanan strateji belgeleri eylem planları sonucunda bir çok alanda iyileştirmeler yaşanacağını belirtti.

Bakanlık olarak engellilik alanında hak temelli bir anlayışın benimsendiğini, her bireyin sahip olduğu haklara engellilerin de sahip olduğunu ve hayata geçirilen hizmetlerin tümünde hak temelli anlayışın odak alındığını ifade eden KOÇ, binaların, yolların, ulaşım ağının tasarlanırken evrensel tasarım ilkelerine göre yapılmaması nedeniyle engelli ve yeti kaybı bulanan bireyler için engellerin ortaya çıktığını vurguladı. Bu noktada Çalıştayda ele alınan ulaşım sistemlerinin erişilebilirliği konusunun temel konulardan biri olduğunu, tüm hizmetlerde erişilebilirliğin vazgeçilmez bir unsur olduğunu; eğitim, sağlık gibi birçok alanda kamu hizmetlerinin geliştirildiğini ancak erişilebilir olmayan hizmetin varlığının özellikle engelliler için bir hükmünün bulunmadığını, bu nedenle erişilebilirliğin bütün hizmetlerin anahtarı olduğunu ve hizmetlerin erişilebilirlik kriterlerine göre şekillendirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Bakanlık olarak verilen hizmetlerde her alanda erişilebilirliğin esas alındığını, açık alanlarda ve yapılı çevrede erişilebilirliğin temel alındığını, kaldırımların erişilebilirliği konusunda belediyelere eğitimlerin verildiğini, bu alanda mimari çözümler ortaya konan Erişilebilirlik Kılavuzu’nun yayınlandığını, günümüzde toplu taşıma hizmetleri, raylı sistemler, hava ve deniz yolu gibi ulaşım sistemlerinde hizmetin başından sonuna kadar erişilebilirliğin büyük bir ölçüde sağlandığını ve iyi bir noktaya gelindiğini belirtmiştir.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN’ın 2020 yılını Erişilebilirlik Yılı ilan etmesi ile birlikte düzenlenen Erişilebilirlik Ödülleri kapsamında ülkemizde hayata geçirilen projelerde erişilebilirliğe ne derece önem verildiğinin açıkça ortaya konulduğunu, 1075 proje başvurusunda bu projeler içerisinde belediyelerden ve kamu kurumlarından gelen projelerin incelendiğinde her alanda erişilebilirlik konusunda ciddi bir duyarlılık geliştiğini ve uygulamaya geçen projelerin bulunduğunu; gelen projeler içinde birçok havalimanının erişilebilirlik belgesi aldığının görüldüğünü, her alanda ciddi çalışmaların yaşandığını, bu çalışmaların duyurulması ve ödülle taçlandırılması için 2022 yılında da Erişilebilirlik Ödülleri verilmesini planlandığını, erişilebilirlik konusunun özellikle ilkokul, ortaokul ve liselerde de farkındalık oluşturulması ve duyarlılığın artırılması için bir yarışma düzenleneceğini belirtti.

Açılış konuşmalarının ardından, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Haberleşme Genel Müdürlüğü Akıllı Ulaşım Sistemleri Şube Müdürü Özgür TALİH tarafından “Akıllı Ulaşım Sistemleri Eylem Planı Tanıtımı”; Genel Müdürlüğümüz Erişilebilirlik Dairesi Başkanı Dr. Deniz ÇAĞLAYAN GÜMÜŞ “Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Formu Kapsamında Akıllı Ulaşım Sistemlerinde Erişilebilir Uygulamalar” ve Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Müjdat SOYTÜRK tarafından “Akıllı Ulaşım Sistemleri” adlı çerçeve sunumlar yapıldı.

Çalıştayın ilk gününde katılımcıların görüşlerinin alındığı ilk oturumda karayolu, ikinci oturumunda demiryolu, üçüncü oturumunda ise denizyolu şehir içi ve şehirlerarası toplu taşıma araçlarında ve ulaşım üst yapılarında akıllı ulaşım sistemlerinde alınması gereken tedbirler değerlendirildi.

Çalıştayın ikinci gününde ise havayolu araçlarında ve ulaşım üst yapılarında akıllı ulaşım sistemlerinde alınması gereken erişilebilirlik tedbirleri ve karayollarında engelliler ve hareket kısıtlılığı bulunan kişilerin hareketliliği ve konforunun artırılması için ihtiyaçların belirlenmesi başlıklı iki oturum gerçekleştirildi.