Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, ilk kez Türkiye Yaşlılık Profili Araştırması'nın yapılacağını belirterek "Araştırmayla Türkiye'de yaşlanma hızı, yaşlılığa bağlı sonuçlar, yaşlılarımızın ihtiyaçları gibi yaşlılık alanındaki politikalarımıza yön verecek verilere ulaşmayı hedefliyoruz" dedi.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından, alanında uzman akademisyenlerle istişare mekanizmasını geliştirmek amacıyla düzenlenen "Akademi Buluşmaları" toplantısının dördüncüsü "yaşlı" temasıyla gerçekleştirildi.

Bakan Yanık, burada yaptığı konuşmada Akademi Buluşmaları'nın Bakanlık politikalarının oluşturulmasına katkı sağladığının altını çizerek dünya genelinde doğurganlık hızının düştüğüne ve buna paralel olarak yaşlanmanın arttığına dikkati çekti.

Bakan Yanık, değişen nüfus yapıları, çağın getirdiği hızlı değişim ve dönüşümlerin yeni politikalar üretme ve hizmet modelleri geliştirmeyi gerekli kıldığına işaret ederek "TÜİK verileri, ülkemizde 65 yaş üstü kişilerin oranının 1990 yılında yüzde 4,3 iken 2021 yılında 2 katından fazla artarak yüzde 9,7'ye çıktığını söylüyor. Yaşlı nüfus oranında son 30 yıldaki artış göz önüne alındığında, 2030 yılında Türkiye'de yaşlı nüfus oranının yüzde 12,9'a çıkacağı öngörülüyor." ifadesini kullandı.

"Doğurganlık oranı 3,1'den 1,7 seviyesine düştü"

Bakan Yanık, doğurganlık oranında da benzer bir tabloyla karşı karşıya olunduğunu vurgulayarak sözlerini şöyle sürdürdü:

"1990'dan 2021'e Türkiye'de doğurganlık oranı 3,1'den 1,7 seviyesine düştü. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,10'un altında kaldığını göstermektedir. Genel anlamda baktığımızda, son 30 yılda yaşanan nüfus yapısındaki değişim aynı şekilde devam ederse genç nüfus oranının 2030'da yüzde 14'e düşmesi beklenmektedir. Dolayısıyla nüfusun yaşlanmasına yönelik bir gündemimiz var ve bugünden bu süreci planlamamız gerekiyor."

Türkiye'de son 20 yılda sağlık, sosyal hizmet ve teknolojideki gelişmelere bağlı olarak yaşam süresinin uzadığını da aktaran Bakan Yanık, çağın gereklerine uygun politikalar üretmek için yeni imkanları değerlendirdiklerini, bakım hizmetlerine yönelik yaklaşımlarını da bu tabloyu dikkate alarak yapılandırdıklarını söyledi.

Bakanlığa bağlı huzurevlerinden 14 bin yaşlı hizmet alıyor

Yaşlıların aileleriyle, bulundukları sosyal çevrede, aktif ve sağlıklı şekilde hayatlarını sürdürebilmesinin temel yaklaşımları olduğunu vurgulayan Bakan Yanık, kuruluş bakım ihtiyacı bulunan yaşlılar için uzun süreli bakım hizmeti, kendi evinde yaşamını sürdürmek isteyenler için evde bakım, gündüzlü bakım hizmeti ve sağlık hizmeti desteği gibi çeşitli destekleri sağladıklarını anımsattı.

Bakan Yanık, 500 binden fazla engelli ve yaşlının ailesine evde bakım ödemesi yapıldığını ayrıca 2016'dan itibaren Yaşlı Destek Programı'nın uygulandığını belirterek şöyle konuştu:

"Ancak bazı durumlarda aile yanında hizmet vermek mümkün olmuyor. Böyle durumlarda büyüklerimizi kuruluş bakımına alıyoruz. Kurumsal Yatılı Yaşlı Bakım Hizmetleri kapsamında huzurevlerimizde bakıma ihtiyaç duyan tüm yaşlılarımıza dünya standartlarının üzerinde bakım hizmeti sunuyoruz. Bakanlığımıza bağlı 17 bin kapasiteli, 167 huzurevi ve yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezimizde yaklaşık 14 bin yaşlımız hizmet alıyor. Ülke genelinde ruhsatlandırılması ve denetimi Bakanlığımız tarafından sağlanan 261 özel huzurevimizde de 12 bin 275 yaşlımıza hizmet veriyoruz."

Bakan Yanık, Bakanlığa bağlı 37 gündüzlü kuruluşta ise 538 yaşlıya aktif yaşlanmalarını destekleyecek gündüz bakım hizmetinin sunulduğunu aktardı.

SOHEP ile yaşlı bireyler ve aileleri desteklenecek

Bakan Yanık, "En Kırılgan Gruptaki Türk Vatandaşları ile Geçici Koruma ve Uluslararası Koruma Altındaki Kişilerin Sosyal Hizmetlere Erişiminin Arttırılması Projesi" (SOHEP) ile de çocuk, kadın, engelli ve yaşlı bireyler başta olmak üzere hem Türk vatandaşlarına hem de geçici ve uluslararası koruma altındaki bireylere yönelik koruyucu ve önleyici hizmetlerin iyileştirilmesini amaçladıklarını anlattı.

Projeyle yaşlı bireyler ve bakım veren ailelerini destekleyerek aile birlikteliğinin güçlendirilmesi ve yaşlı refahına katkıda bulunulmasını hedeflediklerini dile getiren Bakan Yanık, bu kapsamda Adana, Hatay, Şanlıurfa, Mersin, Bursa ve Osmaniye'de "Gündüzlü Bakım ve Aktif Yaşam Merkezi" açılmasının planlandığını ve ilkinin de 7 Ekim'de Mersin'de hizmete alındığını ifade etti.

Türkiye Yaşlılık Profili Araştırması ilk kez yapılacak

Huzurevi sakinleri için "Yetişkin Gençler Huzur Bocce Ligi Turnuvaları" düzenlendiğini, hayat boyu öğrenme politikaları çerçevesinde yaşlıların üniversitelerde eğitim almasına olanak sağlayan "tazelenme üniversiteleri"ni yaygınlaştırdıklarını, Dijital Bahar Projesi'ni de yürüttüklerini aktaran Bakan Yanık, şunları kaydetti:

"Aktif yaşlanmayı desteklemek ve yaşlı haklarını güçlendirmek amacıyla '2030 Yaşlanma Vizyon Belgesi' ve eylem planını hazırlıyoruz. Bu vizyon belgesi doğrultusunda yeni proje ve programlarımızı hayata geçirmeye devam edeceğiz. Yaşlılık alanındaki politika ve hizmetlerimizi yaş ve cinsiyet temelinde ayrıştırılmış veriye dayalı bir yaklaşımla gerçekleştirmeye özellikle önem veriyoruz. Bu çerçevede yapmış olduğumuz birçok araştırma var. Türkiye Yaşlılık Profili Araştırması da önümüzdeki günlerde başlayacağımız araştırmalardan birisi. Bu araştırma ülkemizde ilk defa yapılacak, geleceğe yansımasının da çok önemli olacağı kanaatindeyiz. Araştırmayla Türkiye'de yaşlılık, yaşlanma hızı, yaşlılığa bağlı sonuçlar, yaşlılarımızın ihtiyaçları gibi yaşlılık alanındaki politikalarımıza yön verecek verilere ulaşmayı hedefliyoruz. Ulusal yaşlanma politikamız doğrultusunda, tüm hizmetlerimizi nüfusun çeşitli ve değişen ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde geliştirmek amacındayız."

Bakanlık bünyesinde oluşturulan birimler

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Yanık, tüm bu çalışmalara sivil toplumun, üniversitelerin ve diğer tüm sosyal tarafların katılımının çok önemli olduğunu vurgulayarak, bu doğrultuda Bakanlık bünyesinde Sivil Toplumla İş Birliği ve Proje Daire Başkanlığının kurulduğuna, Sosyal Taraflarla İş Birliği Kurulunun oluşturulduğuna dikkati çekti.

Sivil Toplum Vizyon Belgesi ve 2022-2023 Eylem Planı çerçevesinde yapılan Akademi Buluşmaları'nın daha önce "kadının güçlendirilmesi", "çocuk" ve "aile" temasıyla düzenlendiğini anımsatan  Bakan Yanık, "yaşlılık" temasıyla gerçekleştirilen bugünkü buluşmadan da verimli sonuçlar alınacağına inandığını vurguladı.