BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ, gerçek kişiler tarafından serbest dolaşıma giriş talebinde bulunulacak şahsi eşya, genel amaçlarla serbest dolaşıma girecek diğer eşya, işyeri nakli suretiyle serbest dolaşıma girecek sermaye malları ve diğer malzemeler, engellilerin kullanımına mahsus eşya ile kriz hallerinde zarar görenlere gönderilen eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında muafiyet tanınacak halleri ve bu muafiyetin kullanılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 29/9/2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yürürlüğe giren 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararın 46 ila 54, 56 ila 58, 68, 80 ila 83, 104, 105, 107, 110, 111 ve 134 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda yer alan tanımlara ek olarak bu Tebliğin uygulanmasında;
...
ç) Ortopedik engel: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle, iskelet, kas ve sinir sistemindeki bozukluklar sonucu bedensel yeteneklerin çeşitli derecelerde kaybedilmesi nedeniyle alt ve üst ekstremite sakatlığını,
ifade eder.
 ...
YEDİNCİ BÖLÜM
Engellilerin Kullanımına Mahsus Eşya
Muafiyet koşulları
MADDE 29 – (1) Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde özel tertibatlı engelli aracını muafiyet kapsamında serbest dolaşıma sokacak kişinin ortopedik engelinin bulunması gerekir.
(2) Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi kapsamında muafiyetten yararlanacak kişide el ve ayak fonksiyonlarının tamamen yitirilmiş olması şartı aranır.
(3) Engelli kişinin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında ikamet etmesi halinde yerleşim yerini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakletmesi gerekir.
(4) Engelli kişinin Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olması halinde aracın Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki gerçek veya tüzel kişiler tarafından bağış yoluyla gönderilmesi veya bedel karşılığı alınmış olması gerekir.
(5) Bu bölüm kapsamı kişilerin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında ve/veya Türkiye’de kalış sürelerini gösteren yurda giriş-çıkış kayıtları elektronik sistemler üzerinden tespit edilir.
Belgeler
MADDE 30 – (1) Kararın 104 üncü maddesi kapsamında muafiyetten faydalanan kişilerin kendileri, vasileri veya Gümrük Kanununun 225 inci maddesi çerçevesinde temsil yetkisini haiz kişiler tarafından; aynı maddenin ikinci fıkrası kapsamındaki özel tertibatlı engelli aracı için, araç Türkiye’ye getirilmeden önce, bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen belgelerle birlikte bu Tebliğin 38 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen yetkili gümrük idaresine başvurulur.
(2) Kararın 104 üncü maddesinin birinci fıkrasının;
a) (a) bendi kapsamında engelli kişilerin bizzat kendileri veya Gümrük Kanununun 225 inci maddesi çerçevesinde temsil yetkisini haiz kişiler tarafından serbest dolaşıma giriş talebinde bulunulan motorlu veya motorsuz koltuk, bisiklet ve diğer eşya için;
1) Nüfus cüzdanı örneği,
2) Kişinin engelli olduğunu gösteren sağlık raporu.
b) (b) bendi kapsamında serbest dolaşıma giren motorlu veya motorsuz koltuk, bisiklet ve diğer eşya için, bağış belgesinin aslı.
c) (c) bendi kapsamında serbest dolaşıma giren motorlu kara nakil vasıtaları için;
1) Aracın bağış yoluyla gelmesi halinde; aracın bağışlayana ait olduğunu gösteren mülkiyet belgesi ile bağış belgesi,
2) Aracın bir bedel karşılığında gerçek kişiden satın alınması halinde taraflar arasında düzenlenen satış sözleşmesi; tüzel kişiden satın alınması halinde fatura aslı ve her iki belgenin tercümesi,
3) Aracın Sağlık Bakanlığınca yetki verilenler tarafından getirilmesi halinde yetkiye ilişkin yazı.
(3) Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında özel tertibatlı aracı serbest dolaşıma giriş talebinde bulunacak kişiler için;
a) Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi kapsamı kişiler için; 26/9/2006 tarihli ve 26301 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik esasları çerçevesinde engelli kişi adına düzenlenmiş “Sürücü Adayları ve Sürücüler İçin Sağlık Raporu”nun aslı veya söz konusu raporu düzenleyen kurum tarafından ya da noter tarafından onaylanmış örneği,
1) Söz konusu raporda, özel tertibat kod numarası ile engelli kişinin hangi sınıf sürücü belgesi alacağının belirtilmiş olması gerekir.
2) İlgili kişi tarafından, kişinin yurt dışında yerleşik bulunduğu ülkenin resmi bir hastanesinden alınan rapor ibraz ediliyor ise raporun Türkçe tercümesinin de bulunması gerekir.
b) Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi kapsamı kişiler için; Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kurumundan alınmış kişinin el ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş olduğunu ve kişinin rampa veya lift sistemli araç ile taşınabileceğini gösteren sağlık kurulu raporunun aslı veya aslının bir kamu kurumu tarafından ya da noter tarafından onaylanmış örneği,
c) Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi kapsamında aracı bizzat kullanacak engelli kişiler için, engellinin kullanmaya yetkili olduğu araç cinsine göre “A” veya “B” sınıfı sürücü belgesi,
ç) Yurt dışında ikamet eden engelli kişiler için; ikametin Türkiye’ye nakledildiğine ilişkin dış temsilciliklerimizden alınacak ikamet nakil belgesi ile yerleşim yeri naklinden önce satın alınan aracın mülkiyetinin kendisine ait olduğunu gösteren mülkiyet belgesi,
d) Yerleşim yeri Türkiye’de bulunan engelli şahsa;
1) Yurt dışından bağış yapılması halinde; aracın bağışlayana ait olduğunu gösteren mülkiyet belgesi ile bağış belgesi,
2) Aracın yurt dışından bir bedel karşılığında gerçek kişi tarafından satılması halinde taraflar arasında düzenlenen satış sözleşmesi; tüzel kişi tarafından satılması halinde fatura aslı ve her iki belgenin Türkçe tercümesi,
e) Araca takılan özel tertibata ilişkin fatura,
f) Nüfus cüzdanı örneği,
g) Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki araçlar için engelli kişinin hukuki tasarruf ehliyetini haiz olmaması halinde vasilik belgesi,
ğ) Engelli kişinin yerleşim yerinin Türkiye’de bulunması halinde vukuatlı nüfus kayıt örneği.
(4) Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında özel tertibatlı aracın verasete konu olması halinde;
a) Veraset ilamı,
b) Birden fazla varis bulunması halinde Türkiye’de bulunan diğer mirasçılar için noter tasdikli feragat mukavelesi.
Engelli kişiye ilişkin yapılacak tespitler
MADDE 31 – (1) Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamı aracın serbest dolaşıma girişi talebi, Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürü veya yetki vereceği Bölge Müdür Yardımcısı başkanlığında, Gümrük Müdürü ve/veya Müdür Yardımcısı, bir muayene memuru ile Sağlık Bakanlığını temsilen ortopedi ve travmatoloji uzmanı bir doktordan oluşan komisyon tarafından değerlendirilerek karara bağlanır. Söz konusu komisyon yetkili gümrük müdürlüğünde her ayın ilk salı günü toplanır.
(2) Komisyonun toplanacağı gün engelli kişi de gümrük idaresinde hazır bulunur. Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi kapsamı kişilerin komisyona katılması zorunlu olmayıp vekalet vereceği başka bir kişi ya da varsa vasisinin temsilci olarak komisyona katılması mümkündür.
(3) Özel tertibatlı aracın serbest dolaşıma girişine ilişkin olumlu kararın Komisyon tarafından oybirliği ile verilmesi gerekir.
(4) Komisyon kararı, yetkili gümrük müdürlüğünce düzenlenen “Komisyon Karar Belgesi”nde (Ek-3) belirtilir. Kararın olumlu olması halinde karar belgesinin geçerlilik süresi düzenlendiği tarihten itibaren altı aydır.
(5) Özel tertibatlı aracın, veraset yoluyla intikali sonrasında, aracın varis tarafından engelli olan başka bir kişiye devri halinde aracı devralan engelli kişinin, Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında muafen araç ithal edebilecek olan engelli kişi için aranılan şartları taşıması ve gerekli işlemleri tamamlaması gerekmektedir.
Araca ilişkin şartlar
MADDE 32 – (1) Yetkili gümrük müdürlüğünde toplanan komisyonca engelli kişi tarafından serbest dolaşıma giriş talebinde bulunulacak araçta, ibraz edilen sağlık raporu ve kişinin durumu dikkate alınarak, aracın sürüş güvenliğini sağlayacak şekilde, engelin gerektirdiği özel tertibat belirlenir.
(2) Özel tertibatlı aracın serbest dolaşıma giriş işlemlerinin yapılacağı gümrük idaresine sunulduğu tarih itibarıyla, model yılı dahil, üç yıldan eski olmaması gerekmektedir.
(3) Kararın 104 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla, sadece otomatik vitesli olan aracın, Kararın 104 üncü maddesi kapsamında serbest dolaşıma girişi mümkün değildir.
Serbest dolaşıma giriş işlemleri
MADDE 33 – (1) Kararın 104 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamı araç tertibatlandırılmış olarak giriş gümrük idaresine sunulur ve söz konusu gümrük idaresinde aracın 1 no.lu Taşıt Takip Programının “özürlü araç” seçeneğine kaydettirilmesi gerekir. 
(2) Özel tertibatlı araç, komisyon karar belgesinin geçerlilik süresi içerisinde 30 uncu maddede belirtilen belgelerle birlikte söz konusu komisyon karar belgesini düzenleyen yetkili gümrük müdürlüğüne teslim edilir.
(3) Gümrük Müdürü veya yetkilendireceği Gümrük Müdür Yardımcısı başkanlığında iki muayene memurundan oluşan bir heyet tarafından aracın söz konusu komisyon karar belgesine uygunluğunun tespit edilmesi halinde serbest dolaşıma girişine izin verilir.
(4) Gümrük idaresince, serbest dolaşıma giriş işlemi tamamlanan Kararın 104 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendindeki özel tertibatlı araç için düzenlenecek trafik şahadetnamesine Ek-2’de; ikinci fıkrasının (a) bendindeki özel tertibatlı araç için Ek-4’te; ikinci fıkrasının (b) bendindeki bizzat engelli kişi tarafından kullanılmayan araç için düzenlenecek trafik şahadetnamesine Ek-5’te; bu aracın verasete konu olması halinde ise araç için varis adına düzenlenecek olan trafik şahadetnamesine Ek-6’da yer alan şerh konularak ilgili trafik tescil idaresine gönderilir.
Aracın satış ve devrine ilişkin hükümler
MADDE 34 – (1) Bu bölüm kapsamı özel tertibatlı aracın devredilmesi veya satılması halinde aşağıda yer alan hususlar dikkate alınır.
a) Engelli kişi tarafından, başka bir engelli kişiye herhangi bir süre kısıtı bulunmaksızın ve gümrük vergileri tahsil edilmeksizin aracın devri mümkündür.
b) Engelli kişi tarafından, engelli olmayan başka bir kişiye aracın serbest dolaşıma girdiği tarihten itibaren, üç yıl geçmeden aracın satışı mümkün değildir.
c) Serbest dolaşıma girdiği tarihten itibaren üç ila on yıl arasında engelli olmayan başka bir kişiye aracın satışında gümrük vergileri tahsil edilir. On yıl sonrasında, söz konusu araçların satışında gümrük vergileri aranmaz.
ç) Engelli kişinin vefatı halinde,
1) Aracın varise intikalinde gümrük vergileri aranmaz. Varislerin, kendi adlarına yeni bir trafik şahadetnamesi düzenlenmesini teminen veraset ilamı tarihinden itibaren altı ay içinde yetkili gümrük idaresine başvurması gerekmektedir.
2) Varis tarafından, engelli veya engelli olmayan başka bir kişiye herhangi bir süre kısıtı bulunmaksızın aracın devri veya satışı mümkündür.
3) Varis tarafından engelli olan başka bir kişiye aracın devrinde gümrük vergileri aranmaz. Aracın serbest dolaşıma girdiği tarihten itibaren beş yıl içerisinde engelli olmayan başka bir kişiye satışında ise gümrük vergileri tahsil edilir. Beş yıl sonrasında söz konusu araçların satışında gümrük vergileri aranmaz.
4) Varise intikal etmiş engelli aracının, varis tarafından engelli olan bir kişiye devrinden sonra, bu engelli kişi tarafından aracın engelli olmayan başka bir kişiye satışında, aracın serbest dolaşıma girdiği tarihten itibaren 10 yıllık süre dolmuş ise gümrük vergileri aranmaz.
...
DOKUZUNCU BÖLÜM
Ortak Hükümler
Yetkili gümrük idareleri
MADDE 38 – (1) Nakil vasıtalarının serbest dolaşıma giriş işlemlerinde;
a) İkinci bölüm kapsamı araçlar için, Yeşilköy Gümrük Müdürlüğü, Gebze Gümrük Müdürlüğü, İzmir Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğü ve Ankara Gar Gümrük Müdürlüğü yetkilidir.
b) 6375 sayılı Kanun ile onaylanan ''Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasında Kuvvetlerin Statüsüne Dair Sözleşme'' (NATO/SOFA) ile 6427 sayılı Kanunla onaylanan, Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri arasında “Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasında Kuvvetlerin Statüsüne Dair Sözleşmenin Tatbikine Müteallik Anlaşma” kapsamında ABD personeli adına gelen nakil vasıtalarının serbest dolaşıma giriş işlemlerinde İncirlik Gümrük Müdürlüğü de yetkilidir.
(2) Beşinci bölüm kapsamı kurtarma ve cenaze araçlarının serbest dolaşıma giriş işlemlerinde Ankara Gar Gümrük Müdürlüğü yetkilidir.
(3) Yedinci bölüm kapsamı özel tertibatlı engelli araçlarının serbest dolaşıma giriş işlemlerinde Yeşilköy Gümrük Müdürlüğü, Gebze Gümrük Müdürlüğü, İzmir Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğü, Ankara Gar Gümrük Müdürlüğü, Malatya Gümrük Müdürlüğü, Rize Gümrük Müdürlüğü ve Mersin Gümrük Müdürlüğü yetkilidir.
(4) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu Tebliğ kapsamı diğer eşyanın serbest dolaşıma giriş işlemleri herhangi bir yetkili gümrük idaresinden yapılabilir.
(5) Gümrük Kanununun 167 nci maddesi kapsamı nakil vasıtalarının muafiyetten faydalanmayan kişilere devri veya satışı halinde serbest dolaşıma giriş işlemleri birinci ve üçüncü fıkrada geçen gümrük idarelerinden yapılır.
...
Yasaklama, kısıtlama ve yaptırımlar
MADDE 41 – (1) Bu Tebliğ kapsamı eşyanın karşılıklı veya karşılıksız olarak gümrük idaresinden izin alınmaksızın muafiyetten faydalanmayan kişi, kurum ve kuruluşlara ödünç verilmesi, teminat olarak gösterilmesi, kiralanması, devri, satışı veya muafiyet amacının dışında kullanılması yasaktır. Söz konusu yasağın uygulanmasında Kararın 107 nci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen süreler esas alınır. 
(2) Muafiyetten faydalanmayan kişi, kurum ve kuruluşlara izin alınmaksızın bedelli veya bedelsiz olarak ödünç verilen, teminat olarak gösterilen, kiralanan, devredilen, satılan veya muafiyet amacı dışında kullanılan eşyanın gümrük vergileri Gümrük Kanununun 181 ila 194 üncü maddelerindeki esaslara göre tahsil olunur ve gerekmesi halinde 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılık Kanunu, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve varsa diğer kanun hükümlerine göre işlem yapılır.
(3) Yedinci bölüm kapsamı araçlara ilişkin aşağıda yer alan hususlar dikkate alınır.
a) Yedinci bölüm kapsamı gerçek kişilerin tekrar aynı muafiyetten faydalanmaları, adlarına kayıtlı olan özel tertibatlı aracı satmış veya başka bir engelli kişiye devretmiş olmaları halinde mümkündür.
b) Bu aracın başka bir engelli kişiye veraset de dahil olmak üzere devrinde, araç yetkili gümrük müdürlüğüne teslim edilir ve devralacak kişinin engeline uygun varsa tertibat değişikliği anılan gümrük idaresinin gözetiminde yapılır.
(4) Tebliğ kapsamı eşyanın cebri icra veya hacze konu olması durumunda,  eşyaya ait gümrük vergileri eşyayı devralan kişiden tahsil edilir.
(5) Bu Tebliğ hükümlerine göre yapılacak serbest dolaşıma giriş işlemlerinde ilgili gümrük müdürlüğüne ibraz edilen belgelerin gerçeğe aykırı olduğunun anlaşılması halinde; idari soruşturmayı gerektiren durumlar hariç, ilgililer hakkında cezai takibatta bulunulmasını teminen ilgili gümrük müdürlükleri tarafından en yakın yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur.
Yetki
MADDE 42 – (1) Bu Tebliğde yer almayan hususları inceleyip sonuçlandırmaya Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (Gümrükler Genel Müdürlüğü) yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 43 – (1) 6/7/2011 tarihli ve 27986 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gümrük Muafiyeti Tebliği (Sıra No: 1) yürürlükten kaldırılmıştır.
Yetkili gümrük idarelerine ilişkin geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin 38 inci maddesinin üçüncü fıkrası yürürlüğe girene kadar söz konusu fıkra kapsamındaki idari işlemler, Ankara Gar Gümrük Müdürlüğü tarafından yerine getirilir.
Yürürlük
MADDE 44 – (1)  Bu Tebliğin 38 inci maddesinin üçüncü fıkrası yayımlandığı tarihten 60 gün sonra, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.