Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme (EHİS)’nin Taraf Devletler Konferansı, 2009 yılından bu yana her yıl düzenli olarak New York’ta gerçekleştirilmektedir. Sözleşmeye taraf olan devletlerin resmi temsilcileri, uluslararası kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin aktif katılımıyla Birleşmiş Milletler Genel Merkezinde gerçekleştirilen 16. Taraf Devletler Konferansı ise 13-15 Haziran 2023 tarihlerinde New York’ta gerçekleşti.

Her yıl farklı bir gündemle toplanan Konferans bu yıl “Ulusal Politikalar ve Stratejilerin EHİS ile Uyumlaştırılması: İlerlemeler ve Zorluklar” ana teması ile gerçekleştirildi. 

Konferans kapsamında; “Engelli Bireylerin Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetlerine Eşit Erişimlerinin ve Bu Hizmetlerin Erişilebilirliğinin Sağlanması”, “Engelli Bireyler İçin Dijital Erişilebilirlik”, “Yeterince Temsil Edilmeyen Engelli Gruplarına Ulaşmak” başlıklarında üç yuvarlak masa toplantısı düzenlendi.

Konferansta Ülkemiz, EHİS’in odak kurumu olan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı adına Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Sn. Elmas Esra CECELİ’nin başkanlığındaki heyet tarafından temsil edildi.

Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme’nin 16. Taraf Devletler Konferansı’nda Ülkemiz Ulusal Beyanı Sunuldu

Ana tema üzerinden son bir yılda Sözleşme’nin uygulanmasına ilişkin Taraf Devletlerce kaydedilen gelişmelerin aktarıldığı Genel Oturum’da Ulusal Beyanımız sunuldu.

Türkiye’nin, ulusal mevzuatını Sözleşme ile uyumlu hale getirmek için önemli adımlar attığının altını çizen Ceceli, “Özellikle 2013 ve 2014 yıllarında ulusal mevzuatta etiketleyici ve ayrımcılığa neden olan ifadelerin değiştirilmesi gibi hak temelli anlayışı güçlendirmek amacıyla ulusal mevzuatın EHİS ile uyumlaştırılmasına yönelik önemli yasal düzenlemeler yapıldı” dedi.

Vizyonumuz: “Engelli bireylerin eşit vatandaşlar olarak potansiyellerini gerçekleştirebildikleri içermeci bir toplum inşa etmek”

“Engelli bireylerin eşit vatandaşlar olarak potansiyellerini gerçekleştirebildikleri içermeci bir toplum inşa etmek” vizyonumuzu vurgulayan Ceceli, engellilik alanında ülkemizde son yıllarda kaydedilen gelişmeleri aktardı. Bu kapsamda; engellilerin haklarının korunması ve geliştirilmesi konusunda yasal, kurumsal ve uygulamaya yönelik yapılması gerekenleri hak temelli ve içermeci bir yaklaşımla ve güçlü bir koordinasyonla gerçekleştirmek üzere 2030 yılına kadar engellilik alanında yol haritası olan Engelsiz Vizyon Belgesi’nin Cumhurbaşkanımız Sn. Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından 2021 yılında ilan edildiğini bildirdi.

 Engelsiz Vizyon Belgesi'nin ilk uygulama aracı olarak 2023-2025 yıllarını kapsayan “Engellilerin Haklarına İlişkin Ulusal Eylem Planı”nın 2 Aralık 2022 tarihinde kamuoyu ile paylaşıldığını, böylece 8 politika alanında belirlenen 31 hedefi gerçekleştirmek üzere faaliyetlerin uygulanmaya başlandığını belirtti. Ceceli, Eylem Planı’nın katılımcı bir anlayışla kamu kurumları, STK'lar ve üniversitelerin katkılarıyla hazırlandığının altını çizerek, “Eylem Planı'nın tüm taraflarca etkili bir şekilde uygulanmasını sağlamak amacıyla 2023 yılında Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yayımlandı” dedi.

Engellilik alanında tüm dünyada halen uygulama, koordinasyon, etkin iş birliği ve ayrıştırılmış veriler gibi alanlarda zorlukların yaşandığına dikkat çeken Ceceli, EHİS’in 33. maddesinde de öngörüldüğü üzere Engelli Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu’nun bu tür zorlukların üstesinden gelmek için üst düzey bir koordinasyon mekanizması olduğunu dile getirerek, STK'ların da temsil edildiği Kurul’un yapısının 2021 yılında güçlendirildiği bilgisini paylaştı. Ceceli sözlerine, Kurul’un Engellilerin Haklarına İlişkin Ulusal Eylem Planı’nı izleme görevinin de bulunduğunu ekledi. Uluslararası iş birliği ve deneyim paylaşımının önemine işaret eden Ceceli, Taraf Devletler Konferansı’nın ulusal politika ve stratejilerin EHİS ile uyumlaştırılmasındaki ilerlemeler ve zorlukların küresel düzeyde ortaya koyulmasına önemli katkılar sağlayacağını ifade ederek konuşmasını sonlandırdı.

Konferans kapsamında “Engelli Bireyler İçin Dijital Erişilebilirlik” ve “Yeterince Temsil Edilmeyen Engelli Gruplarına Ulaşmak” başlıklarında düzenlenen oturumlarda Heyet tarafından konuşma yapılarak, ülkemizde söz konusu alanlarda son yıllarda kaydedilen gelişmeler, politikalar ve iyi uygulama örnekleri uluslararası platforma bir kez daha paylaşıldı.

Konferans kapsamında yuvarlak masa toplantıları ile Taraf Devletler ile uluslararası kuruluşların temsilcilerinin katılımıyla düzenlenen bir diyalog toplantısına katkı ve katılım sağlayan Heyet Konferans’ta ayrıca; ana tema ve alt temalarda Taraf Devletler, STK’lar, uluslararası kuruluşlar ve özel sektör iş birliğinde düzenlenen çeşitli yan etkinliklere de katılım sağladı, taraf devlet temsilcileri ile ikili görüşmeler gerçekleştirdi.

15 Haziran Dünya Yaşlı İstismarı Farkındalık Günü Vesilesiyle Birleşmiş Milletlerde Düzenlenen Toplantıya Ülkemizin de Üyesi Olduğu “Yaşlılar Dostlar Grubu” Olarak Eş-sunucu Olundu

“Dünya Yaşlı İstismarı Farkındalık Günü” kapsamında 15 Haziran 2023 tarihinde ‘International Network for the Prevention of Elder Abuse’, ‘NGO Committee on Ageing’ ve ‘BM Ekonomik ve Sosyal İşler Bölümü’nün (UN DESA) iş birliğinde; “Çemberi Kapatmak: Yaşlılıkta Cinsiyete Dayalı Şiddeti Ele Alma Politikası, Hukuk ve Kanıta Dayalı Müdahaleler” temasıyla BM Genel Merkezinde gerçekleştirilen toplantıya Ülkemizin de üyesi olduğu “Yaşlılar Dostlar Grubu (Group of Friends of Older Persons-GoFoP)" olarak eş-sunucu olundu.

16. Taraf Devletler Konferansı vesilesiyle New York’ta bulunan Heyet, yaşlılık alanında odak kurum olan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı adına toplantıda ülkemizi temsil ederek toplantı gündemi çerçevesinde ele alınan “Kanıta dayalı boşluk haritaları, nüfusa dayalı anketler ve uygun maliyetli çözümler yoluyla yaşlı bireylere yönelik istismarla mücadele” gündemiyle ilgili olarak ülkemizde ilk defa gerçekleştirilen, yaşlılık alanında projeksiyonumuza ve politikalarımıza yön verecek verilere ulaşılması hedeflenen Türkiye Yaşlı Profili Araştırması (2023) hakkında bilgi paylaştı.