Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü İle UNICEF İş Birliğinde Düzenlenen, Aile Temelli Ulusal Erken Müdahale Programı Geliştirilmesi Çalıştayı Ankara’da Başladı.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, gelişimi riski altında olan ve 0-3 yaş arası engelli bebeklerin ve çocukların doğumdan yetişkinliğe kadar takip edilip desteklenmesini amaçlayan Türkiye'nin ilk "Aile Temelli Ulusal Erken Müdahale Programı"nı hazırlamak için harekete geçti.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu UNICEF ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü işbirliğinde gelişimi riski altında olan ve 0-3 yaş arası engelli bebeklerin ve çocukların doğumdan yetişkinliğe kadar takip edilip desteklenmesini amaçlayan Türkiye'nin ilk "Aile Temelli Ulusal Erken Müdahale Programı Geliştirilmesi Çalıştayı” Ankara’da başladı. Çalıştay süresi üç gün ve 18 – 20 Şubat tarihlerini kapsıyor.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının sosyal hizmet programları, Milli Eğitim Bakanlığının eğitim destek programları ile Sağlık Bakanlığının tarama programlarının bütüncül bir yaklaşımla bir araya getirileceği Aile Temelli Ulusal Erken Müdahale Programı ile bebek ve çocukların gelişimlerinin takip edilerek olası risklerin tespit edildiği bir "erken müdahale sistemi" kurulması öngörülüyor.
Kısa, orta ve uzun vadede 0-3 yaş çocuklara yönelik hizmetlerin her çocuğa ve ailesine ulaşacak şekilde tasarlanması, engelli çocukların refahının sağlanması ve sonraki yaşlarda verilmesi gereken hizmetlerin planlanması için kurumlar arası iş birliğinin artırılmasını sağlayacak çalışmayla, izleme mekanizmalarının oluşturulması hedefleniyor.
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile UNICEF iş birliğinde düzenlenen çalıştayda, öncelikle bu alandaki mevcut uygulamalar ve yasal altyapı ele alınacak, sorun alanları ve çözüm yolları tespit edilecek.
Çalıştay sonucunda gelişimi risk altında olan ve hafif-orta-ağır düzeyde engelliliği bulunan çocukların ve ailelerinin desteklenmesi için gerekli mekanizmalar ve hizmetler tespit edilecek izleme ve takip mekanizmaları belirlenecek.
Çalıştaydan sonucunda, bütüncül ve sistematik bir ulusal erken müdahale programının geliştirilmesi için yol haritası ortaya konulacak.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürü Mehmet Nezir GÜL; Milli Eğitim Bakanlığının eğitim destek programları ile "Aile Temelli Ulusal Erken Müdahale Programı Geliştirilmesi Çalıştayı”na katkı sunduğunu belirtti.
Aile Temelli Ulusal Erken Müdahale Programı Geliştirilmesi Çalıştayı'nda söz alan UNICEF Çocuk Koruma Bölüm Başkanı James Gray konuşmasında; “Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin ana unsurlarından birisi olan kimseyi geride bırakmama fikri adına hassas durumdaki çocukları içermek ve çocuk haklarını en dezavantajlı çocuk gruplarında daha yüksek bir noktaya taşımak büyük önem arzetmektedir. Bu bağlamda engelli çocukların haklarını daha yüksek bir noktaya taşımak UNICEF Türkiye’nin mevcut Ulusal Program Belgesinin önemli bir parçasını oluştururken, gelecek sene başlayacak olan bir sonraki ülke programının da öncelikleri arasında yer almaktadır. Aile için erken müdahale, uygun etkileşim örgülerini ve ebeveynlik becerilerini pekiştirerek aile üzerindeki baskıyı azaltmaktadır. Bununla beraber aile destekleyen resmi ve resmi olmayan ağları güçlendirerek sosyal dışlanma unsurlarının azaltılmasına da yardımcı olur.” ifadelerine yer verdi.
Bu Programların Bütüncül ve Sistematik Bir Anlayışla Yeniden Değerlendirilmesine ve Gerçekleştirilmesine İhtiyaç Duyulmaktadır
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdür Uzm. Dr. Orhan KOÇ; çalıştayın açılış konuşmasında “ Bakanlığımızın UNICEF işbirliğinde gerçekleştirdiği “Aile Temelli Ulusal Erken Müdahale Programı Geliştirilmesi Çalıştayı”na hoş geldiniz. Bilindiği üzere Bakanlığımız, Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlıklarının yetki ve sorumluluğunda yürütülen ülkemizde uygulanmakta olan çeşitli erken müdahale programları bulunmaktadır.
Ancak bu programların bütüncül ve sistematik bir anlayışla yeniden değerlendirilmesine ve gerçekleştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle bugün burada ulusal erken müdahale konusunda bundan sonra farklı aşamaları ve gelişmeleri kaydedeceğimiz ulusal çapta bir çalışmanın başlangıcını gerçekleştirmiş bulunuyoruz.
Olumsuz bir gelişim gösterme riski olan ya da gelişimsel bir geriliği olduğu tespit edilen, özel gereksinimi bulunan, okul yaşındaki ya da daha küçük çocukların belirlenerek bu dezavantajları önleyici çalışmalar yapılması erken müdahale olarak tanımlanır. Erken eğitim, fizyolojik veya çevresel risk faktörleri açısından dezavantajlı bebeklerin ve çocukların fiziksel, bilişsel, duygusal açıdan gelişimlerindeki sınırlılıklarını önlemek ya da en aza indirmek için verilen hizmetlerin bütünüdür. Erken müdahale çalışmalarında aile katılımı programın en temel ögelerinden biridir. Müdahale programlarının her biri ülke, bölge, müdahale programına dahil edilecek çocuk ve ailelerinin özellikleri bakımından birbirinden farklıdır.
Aynı erken müdahale programına dahil olsalar dahi çocukların ve ailelerin gereksinimlerinde bireysel farklılıklar söz konusudur. Müdahale programının başarıya ulaşmasındaki faktörlerden biri de programın doğru ve bireysel ihtiyaçlara cevap verir biçimde planlanmış olmasıdır.
Ailenin katılımını sağlayan ve çok sayıda çocuğa ulaşan programların incelenmesi ve başarıya ulaştıran faktörler ile program uygulayıcılarının önerilerinin dikkate alınması yeni planlanan bir müdahale programına rehberlik edecektir.” dedi.
Uzm. Dr. Orhan KOÇ; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının, "Aile Temelli Ulusal Erken Müdahale Programı"nı, ilgili bakanlıklar, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları işbirliğinde bütünsel bir yaklaşımla hazırlanacak olan programda, erken çocukluk dönemine ilişkin sadece engelli çocuklar değil, aileler, bakım veren kişiler, hane, mahalle ve okula uzanan geniş bir çerçevede önlemler yer alacağını, ayrıca, bebek ve çocukların gelişimlerinin takip edilerek olası risklerin tespit edildiği bir erken müdahale sistemi kurulması öngörüldüğünü, işte tüm bunlar için Bakanlığın yol haritasının belirlenmesi için üç gün sürecek “Aile Temelli Ulusal Erken Müdahale Programı Geliştirilmesi Çalıştayını” düzenlendiğini belirtti.